Ανάγνωση σε 4′
Ανακαλύψτε αν είστε στα όρια της υπερκόπωσης και τι μπορείτε να κάνετε όταν η δουλειά σας έχει αρχίσει να επηρεάζει την υγεία και την ευτυχία σας.
Η υπερκόπωση λόγω δουλειάς είναι ένας συγκεκριμένος τύπος στρες που σχετίζεται με τη δουλειά μας, μια κατάσταση σωματικής και ψυχικής κούρασης, σε συνδυασμό με αμφιβολίες για το αν είμαστε καλοί σε αυτή, ή ανταγωνιστικοί σε σχέση με τους άλλους. Τα παρακάτω μπορούν να σας βοηθήσουν να μάθετε πόσο κοντά είστε στην υπερκόπωση και να τη σταματήσετε πριν επηρεάσει την υγεία σας.
Αν υπάρχει περίπτωση να περνάτε μία τέτοια φάση στη δουλειά σας, κάντε στον εαυτό σας τις παρακάτω ερωτήσεις:
- Έχετε γίνει πολύ κυνικοί και κριτικοί στην δουλειά;
- Σέρνεστε για να φτάσετε και δυσκολεύεστε να ξεκινήσετε αμέσως μόλις φτάσετε;
- Ενοχλείστε πολύ εύκολα και είστε ανυπόμονοι με τους πελάτες ή τους συναδέλφους σας;
- Σας λείπει η ενέργεια για να είστε μόνιμα παραγωγικοί;
- Σας λείπει η ικανοποίηση για τα επιτεύγματά σας;
- Χρησιμοποιείτε φαγητό, αλκοόλ, ή άλλες ουσίες για να νιώσετε καλύτερα;
- Έχουν αλλάξει οι συνήθειές σας στον ύπνο και στο φαγητό;
- Αντιμετωπίζετε ανεξήγητους πονοκεφάλους, πόνους στην μέση, ή γενικότερα μία δυσάρεστη αίσθηση με το σώμα σας;
Αν απαντήσατε ναι, σε κάποιες από αυτές τις ερωτήσεις, τότε μάλλον βρίσκεστε στα όρια της υπερκόπωσης. Το καλύτερο θα ήταν να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας, καθώς μερικά από αυτά τα συμπτώματα μπορεί να σημαίνουν κατάθλιψη ή κάποια διαταραχή στον θυρεοειδή.
Τι προκαλεί την υπερκόπωση:
Μπορεί να προέρχεται από διάφορες αιτίες, όπως:
- Έλλειψη ελέγχου. Μια ανικανότητα να ελέγξετε αποφάσεις που έχουν να κάνουν με την δουλειά σας, όπως το πρόγραμμα, το πόσα έχετε να κάνετε, το χρονικό περιθώριο που έχετε για να τα κάνετε, όλα αυτά μπορεί να οδηγήσουν στην υπερκόπωση. Όπως και η έλλειψη πόρων που χρειάζεστε για να δουλέψετε.
- Ακαθόριστες εργασιακές προσδοκίες. Αν δεν σας είναι ξεκάθαρο το τι επίπεδο εξουσίας έχετε στην δουλειά, ή τι περιμένουν οι υπεύθυνοι από εσάς, τότε είναι πιθανό να μην νιώθετε άνετα στην δουλειά σας.
- Δύσκολες συνθήκες εργασίας. Μπορεί να συνεργάζεστε με κάποιον που σας εκφοβίζει, ή με συναδέλφους που σάς υποτιμούν, ή ο προϊστάμενός σας να ελέγχει συνεχώς τη δουλειά σας στην τελευταία της λεπτομέρεια, μην αφήνοντάς σας ουσιαστικά να δουλέψετε. Όλα αυτά μπορεί να οδηγήσουν σε εργασιακό στρες.
- Διαφορετικές εργασιακές αξίες. Μπορεί οι αξίες σας να διαφέρουν από αυτές των συναδέλφων σας, ή για το πως χειρίζονται καταστάσεις, και αυτό κάποια στιγμή μπορεί να σας επηρεάσει.
- Δεν έχετε ενδιαφέρον για την δουλειά σας. Αν η εργασία σας δεν έχει κάποια σχέση με τις ικανότητες ή τις επιθυμίες σας, μπορεί να γίνει πολύ στρεσογόνα με το πέρασμα του χρόνου.
- Ακραία ενεργητικότητα. Όταν μια δουλειά είναι χαοτική ή μονότονη, τότε χρειάζεστε μονίμως ενέργεια για να παραμείνετε συγκεντρωμένοι, και αυτό μπορεί να οδηγήσει στην εξάντληση.
- Έλλειψη κοινωνικής υποστήριξης. Αν νιώθετε παραγκωνισμένοι στην δουλειά σας και στην προσωπική σας ζωή, τότε είναι πιθανό να νιώθετε πολύ περισσότερο άγχος.
- Ανισορροπία ζωής και εργασίας. Αν η δουλειά σας καταναλώνει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής και του χρόνου σας, και δεν έχετε χρόνο για την οικογένεια και τους φίλους σας, τότε είναι πιθανό πως θα εξαντληθείτε πολύ σύντομα.
Ποιος βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο υπερκόπωσης:
Υπάρχει περίπτωση να περνάτε κάτι τέτοιο εάν:
- Ταυτίζεστε τόσο πολύ με την δουλειά σας, που δεν μπορείτε να βρείτε μια ισορροπία, μεταξύ δουλειάς και προσωπικής ζωής.
- Προσπαθείτε να είστε τα πάντα για τους πάντες
- Δουλεύετε σε κάποιον τομέα φροντίδας, όπως στην υγεία, ή στην εκπαίδευση
- Νιώθετε ότι δεν έχετε κανένα έλεγχο πάνω στην δουλειά σας έστω και λίγο
- Η δουλειά σας είναι βαρετή και μονότονη
Ποιες είναι οι συνέπειες της υπερκόπωσης:
Η υπερκόπωση που αγνοείται ή που δεν αντιμετωπίζεται σωστά, μπορεί να έχει τις εξής επιπτώσεις:
- Έντονο στρες
- Εξάντληση
- Αϋπνία
- Μια αρνητική στάση στο σπίτι και με τους φίλους σας
- Κατάθλιψη
- Άγχος
- Εθισμός στο αλκοόλ και στις ουσίες
- Καρδιακά προβλήματα
- Υψηλή χοληστερίνη
- Διαβήτης τύπου 2, ειδικά στις γυναίκες
- Εγκεφαλικό
- Παχυσαρκία
- Ευαισθησία στις ασθένειες
Να θυμάστε, πως αν πιστεύετε πως πάσχετε από κάτι τέτοιο, μην αγνοείτε τα συμπτώματα. Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας ή κάποιον ειδικό, και αποκλείστε κάποια άλλη ασθένεια.
Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπίσετε την υπερκόπωση;
Αν σας απασχολεί ένα τέτοιο θέμα, αναλάβετε δράση. Μερικά από αυτά που μπορείτε να κάνετε είναι:
- Διαχειριστείτε τους παράγοντες που σας στρεσάρουν. Όταν ξεκαθαρίσετε τι είναι αυτό που σας γεμίζει με άγχος στην δουλειά, μπορείτε να ξεκινήσετε να αντιμετωπίζετε το πρόβλημά σας.
- Εκτιμήστε τις επιλογές σας. Συζητήστε συγκεκριμένα θέματα που σας απασχολούν, με τον προϊστάμενο σας. Μπορεί μαζί να ξεκαθαρίσετε τις προσδοκίες που έχει από εσάς και να βρείτε κάποια συμβιβαστική λύση. Θα μπορούσατε να μοιραστείτε την δουλειά με κάποιον άλλο; Θα μπορούσατε να πάρετε δουλειά για το σπίτι ή να γίνουν πιο ελαστικά τα ωράρια; Υπάρχει κάποια δυνατότητα εξέλιξης, και συνεχούς εκπαίδευσης;
- Προσαρμόστε την συμπεριφορά σας. Αν έχετε παρατηρήσει πως γίνεστε κυνικοί, σκεφτείτε τρόπους για να βελτιώσετε την εικόνα σας. Ανακαλύψτε ξανά από την αρχή όλα αυτά που σας κάνουν χαρούμενους στην δουλειά σας, αναγνωρίστε στους συναδέλφους σας κάτι που κάνουν καλά, ή πείτε ευχαριστώ για την βοήθειά τους. Κάντε μικρά διαλείμματα ανάμεσα στις ώρες που δουλεύετε και κάντε κάτι που απολαμβάνετε εκτός.
- Αναζητήστε βοήθεια. Είτε μιλήσετε στους συναδέλφους, είτε στους φίλους σας είτε στην οικογένειά σας, η συνεργασία θα σας βοηθήσει να διαχειριστείτε το άγχος σας και τα συναισθήματα της υπερκόπωσης. Αν έχετε πρόσβαση σε κάποιο πρόγραμμα υποστήριξης εργαζομένων, εκμεταλλευτείτε αυτά που σας προσφέρονται.
- Βρείτε ποιες είναι οι ικανότητές σας, το πάθος σας, τα ενδιαφέροντά σας. Μια ειλικρινής αναζήτηση όλων αυτών, θα σας δώσει μια εικόνα για το τι μπορείτε να κάνετε και τι δουλειές θα μπορούσατε να βρείτε. Θα μπορούσατε να βρείτε κάποια με λιγότερες απαιτήσεις ή που να σας ενδιαφέρει πολύ περισσότερο.
- Ασκηθείτε. Η τακτική γυμναστική θα σας βοηθήσει να διαχειριστείτε πιο εύκολα το άγχος σας. Θα σας βοηθήσει να ξεχαστείτε από αυτά που σας αγχώνουν και να βγάλετε από το μυαλό σας την δουλειά.
- Κοιμηθείτε καλά. Ο ύπνος βοηθάει στο να αναπληρώσετε την ενέργειά σας, και προστατεύει την υγεία σας. Στοχεύστε στο να κοιμάστε το λιγότερο 7 με 8 ώρες την ημέρα.
Να είστε ανοιχτόμυαλοι όσον αφορά τις επιλογές που κάνετε στην ζωή σας. Μην αφήνετε μια απαιτητική δουλειά ή μια δουλειά που δεν σας ανταμείβει να καθορίζει την υγεία σας.
Παραπομπές
Mayo Clinic Staff. Mayo Clinic – ‘Job burnout: How to spot it and take action.’ Web.