Διαβήτης και κατάθλιψη: υπάρχει σύνδεση μεταξύ των δύο;

Ανάγνωση σε 5,5′

Υπάρχει κάποια σύνδεση μεταξύ της κατάθλιψης και του διαβήτη;

Τα κύρια σημεία:

1. Έρευνες έχουν δείξει πως οι πάσχοντες από διαβήτη παρουσιάζουν διπλάσιες πιθανότητες κινδύνου για ανάπτυξη κατάθλιψης
2. Είναι επίσης πιθανό οι άνθρωποι που πάσχουν από κατάθλιψη, να έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες εμφάνισης διαβήτη
3. Η κατάθλιψη που παραμένει χωρίς να αντιμετωπίζεται μπορεί να κάνει ακόμα πιο δύσκολη την επιτυχημένη διαχείριση του διαβήτη

Μερικές έρευνες υποδηλώνουν πως οι πάσχοντες από διαβήτη, παρουσιάζουν διπλάσιο κίνδυνο ανάπτυξης κατάθλιψης. Από τη στιγμή που θα εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα του διαβήτη στην υγεία μας, τότε ο κίνδυνος για εμφάνιση κατάθλιψης είναι υπαρκτός. Οι λόγοι για τους οποίους συμβαίνει κάτι τέτοιο παραμένουν ανακριβείς. Κάποιοι αναλυτές πιθανολογούν πως το γεγονός οφείλεται τόσο στη μεταβολική επίδραση που έχει ο διαβήτης στην εγκεφαλική λειτουργία, όσο και στην αλλαγή της καθημερινότητας του πάσχοντος.

 

Είναι επίσης πιθανό για εκείνους που πάσχουν ήδη από κατάθλιψη να διαθέτουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη. Εξαιτίας αυτής της σύνδεσης, είναι καλό για τους ανθρώπους που διαθέτουν ιστορικό κατάθλιψης να εξετάζονται σε τακτική βάση για τον διαβήτη.

Τι αναφέρουν οι έρευνες

Παρόλο που χρειάζεται περισσότερη έρευνα προκειμένου να φτάσουμε στην πλήρη κατανόηση του συνδέσμου μεταξύ του διαβήτη και της κατάθλιψης, είναι ήδη αρκετά ξεκάθαρο πως υπάρχει σύνδεση μεταξύ των δύο.

Οι ερευνητές πιστεύουν πως οι μεταβολές που συμβαίνουν στη χημική σύσταση του εγκεφάλου κατά την εμφάνιση του διαβήτη, μπορεί να σχετίζονται με την ανάπτυξη της κατάθλιψης. Για παράδειγμα, η ζημιά που μπορεί να προκληθεί στον εγκέφαλο, από τη διαβητική νευροπάθεια ή τα φραγμένα αγγεία, θα μπορούσε να συνεισφέρει στην ανάπτυξη της κατάθλιψης σε ανθρώπους που ήδη πάσχουν από διαβήτη.

Αντιστρόφως, οι μεταβολές στην εγκεφαλική λειτουργία που οφείλονται στην κατάθλιψη μπορούν να προκαλέσουν αυξημένο κίνδυνο για επιπλοκές. Έρευνες έχουν υποδείξει πως οι άνθρωποι που πάσχουν από κατάθλιψη διαθέτουν αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση επιπλοκών που σχετίζονται με το διαβήτη, ωστόσο η εξακρίβωση του «τι προκαλεί τι» έχει αποδειχτεί μια ιδιαίτερα δύσκολη υπόθεση. Για την ακρίβεια, δεν έχει ακόμη εξακριβωθεί εάν η κατάθλιψη είναι εκείνη που αυξάνει τον κίνδυνο για διαβήτη ή ακριβώς το αντίθετο.

Τα συμπτώματα που φέρει μαζί της η κατάθλιψη, μπορεί να κάνει την επιτυχή διαχείριση του διαβήτη και την αποφυγή των διαβητικών επιπλοκών, μια ακόμα δυσκολότερη υπόθεση.

Μια έρευνα που διεξήχθη το 2011, είχε υποδείξει πως οι πάσχοντες από τον διαβήτη τύπου 2 που ταυτόχρονα παρουσιάζουν και συμπτώματα της κατάθλιψης, συχνά διέθεταν και υψηλότερα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους. Συμπληρωματική έκθεση με τα αποτελέσματα παρόμοιας έρευνας το ίδιο έτος, υποδείκνυε πως οι άνθρωποι που πάσχουν και από τις δύο ασθένειες, είναι κατά 82% περισσότερο πιθανό να βιώσουν μια καρδιακή προσβολή.

Είναι τα συμπτώματα της κατάθλιψης διαφορετικά για τους ανθρώπους που πάσχουν από διαβήτη;

Απλά και μόνο η αντιμετώπιση και η κατάλληλη διαχείριση μιας χρόνιας ασθένειας όπως είναι ο διαβήτης, μπορεί να είναι συντριπτική για μερικούς ανθρώπους. Εάν αισθάνεστε κατάθλιψη και η θλίψη σας δεν φαίνεται να υποχωρεί μέσα στις επόμενες εβδομάδες, τότε ίσως να νοσείτε από κατάθλιψη.

Μεταξύ των πιο κοινών συμπτωμάτων περιλαμβάνονται:

1. Δεν βρίσκετε πλέον ενδιαφέρον σε δραστηριότητες που παλαιότερα απολαμβάνατε
2. Βιώνετε αϋπνίες ή κοιμάστε αρκετά παραπάνω από όσο πρέπει
3. Έχετε μειωμένη όρεξη για φαγητό ή βουλιμία
4. Παρουσιάζετε αδυναμία συγκέντρωσης
5. Νιώθετε ληθαργικοί
6. Νιώθετε αγχωμένοι ή νευρικοί όλη την ώρα
7. Νιώθετε απομονωμένοι και μόνοι
8. Νιώθετε θλίψη το πρωί
9. Νιώθετε πως ποτέ δεν θα κάνετε τίποτα σωστό
10. Έχετε τάσεις αυτοκτονίας
11. Τραυματίζεστε ή κάνετε κακό στον εαυτό σας

Η ελλιπής αντιμετώπιση του διαβήτη μπορεί επίσης να προκαλέσει συμπτώματα παρόμοια με εκείνα της κατάθλιψης. Για παράδειγμα, εάν τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα σας είναι πολύ υψηλά ή πολύ χαμηλά, είναι πιθανό να βιώνετε αυξημένα συναισθήματα όπως άγχος, ανησυχία και αδυναμία. Τα χαμηλότερα από το κανονικό επίπεδα στο αίμα, μπορούν επίσης να σας κάνουν να νιώθετε τρέμουλο ή να σας προκαλέσουν εφίδρωση, συμπτώματα όμοια με εκείνα που προκαλεί το άγχος.

Εάν βιώνετε συμπτώματα που σχετίζονται με την κατάθλιψη, πρέπει να συμβουλευτείτε το γιατρό σας. Εκείνος θα σας βοηθήσει να εξακριβώσετε εάν πράγματι η κατάθλιψη είναι και εκείνη που σας προκαλεί τα συγκεκριμένα συμπτώματα. Επίσης, μπορεί να δουλέψει μαζί σας προκειμένου να διαμορφώσετε την καλύτερη δυνατή θεραπεία, που θα ταιριάζει στις ανάγκες σας, εάν αυτό χρειαστεί.

Τι είναι αυτό που προκαλεί κατάθλιψη στους ανθρώπους που πάσχουν από διαβήτη;

Είναι πιθανό πως οι ίδιες οι αυξημένες απαιτήσεις που προϋποθέτει η διαχείριση μιας χρόνιας ασθένειας, όπως εκείνης του διαβήτη τύπου 2, είναι και εκείνες που οδηγούν στην εμφάνιση της κατάθλιψης. Συνεπώς, το γεγονός αυτό είναι πιθανό να προκαλέσει επιπρόσθετες δυσκολίες στη διαχείριση της ασθένειας.

Φαίνεται πιθανό πως οι δύο ασθένειες προκαλούνται και επηρεάζονται από τους ίδιους παράγοντες κινδύνου, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται:

1. Οικογενειακό ιστορικό οποιασδήποτε εκ των δύο ασθενειών
2. Παχυσαρκία
3. Υπέρταση
4. Μειωμένη δραστηριότητα
5. Στεφανιαία νόσος

Ωστόσο, μπορεί να είναι η κατάθλιψη εκείνη που κάνει δυσκολότερη για εσάς τη διαχείριση του διαβήτη, τόσο φυσικά, όσο πνευματικά και συναισθηματικά.  Η κατάθλιψη αποτελεί μια ασθένεια που μπορεί να επηρεάσει τη φροντίδα του εαυτού σας σε όλα τα επίπεδα. Καθημερινές επιλογές όπως η δίαιτα, η γυμναστική και πολλές άλλες, μπορούν να επηρεαστούν αρνητικά από την ίδια την παρουσία της κατάθλιψης. Κατά συνέπεια, όλα αυτά μπορούν να οδηγήσουν σε ελλιπή έλεγχο των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα.

Διάγνωση της κατάθλιψης στους ανθρώπους που πάσχουν από διαβήτη

Εάν βιώνετε συμπτώματα κατάθλιψης, θα πρέπει να κανονίσετε ένα ραντεβού με τον προσωπικό σας γιατρό. Εκείνος είναι αρμόδιος να εξακριβώσει εάν τα συμπτώματα που παρουσιάζετε είναι αποτέλεσμα της ελλιπούς διαχείρισης της ασθένειας του διαβήτη, της κατάθλιψης, ή σχετίζονται με κάποιο άλλο θέμα υγείας.

Για να προχωρήσει στη διάγνωση, ο γιατρός θα χρειαστεί πρώτα να μελετήσει το ιατρικό σας προφίλ. Εάν η κατάθλιψη βρίσκεται στο οικογενειακό ιστορικό σας, φροντίστε να το αναφέρετε στο γιατρό σας.

Έπειτα, ο γιατρός θα προχωρήσει σε μια ψυχολογική αξιολόγηση προκειμένου να μάθει περισσότερα για τα συμπτώματα, τις σκέψεις και τη συμπεριφορά σας όπως και άλλα σχετικά στοιχεία που χρειάζεται.

Ενδέχεται επίσης, να προχωρήσει και σε φυσική εξέταση. Υπάρχουν μερικές περιπτώσεις κατά τις οποίες ο γιατρός σας θα ζητήσει αιματολογικές εξετάσεις προκειμένου να αποκλείσει πρώτα άλλες ιατρικές ανησυχίες, όπως για παράδειγμα προβλήματα με τον θυρεοειδή σας.

Πως θα θεραπεύσετε την κατάθλιψη

Η κατάθλιψη τυπικά θεραπεύεται μέσα από έναν συνδυασμό φαρμακευτικής αγωγής και ψυχοθεραπείας. Υπάρχουν επίσης ορισμένες αλλαγές στο lifestyle που μπορούν να σας ανακουφίσουν από τα συμπτώματα και να προάγουν τη συνολική ευεξία σας.

Φαρμακευτική αγωγή

Υπάρχουν πολλά είδη αντικαταθλιπτικών φαρμάκων στη φαρμακοβιομηχανία. Μεταξύ των πιο συχνών που χορηγούνται περιλαμβάνονται οι αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRI) και οι αναστολείς επαναπρόσληψης της σεροτονίνης και της νορεπινεφρίνης (SNRI). Αυτού του είδους οι φαρμακευτικές αγωγές είναι ικανές να σας ανακουφίσουν από οποιοδήποτε σύμπτωμα κατάθλιψης ή άγχους κι αν βιώνετε.

Εάν μετα την αγωγή, τα συμπτώματά σας δεν παρουσιάζουν κάποια μεταβολή, τότε ο γιατρός σας είναι πιθανό να σας προτείνει ένα διαφορετικό αντικαταθλιπτικό φάρμακο ή έναν συνδυασμό φαρμάκων. Φροντίστε επίης, να συζητήσετε με το γιατρό σας για τις ενδεχόμενες παρενέργειες που ενδέχεται να προκαλέσει το αντικαταθλιπτικό φάρμακο που σας έχει προτείνει. Υπάρχουν φαρμακευτικές αγωγές που έχουν περισσότερο έντονες παρενέργειες από άλλες.

Ψυχοθεραπεία

Γνωστή και ως θεραπεία μέσω του λόγου, η ψυχοθεραπεία μπορεί είναι αποτελεσματική κατά την διαχείριση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης. Υπάρχουν διάφορες μορφές ψυχοθεραπείας διαθέσιμες, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία και η διαπροσωπική θεραπεία. Ο γιατρός μπορεί να δουλέψει μαζί σας προκειμένου να αποφασίσει ποια μέθοδος από τις δυο ταιριάζει καλύτερα στις προσωπικές σας ανάγκες.

 

Γενικότερα, ο στόχος της ψυχοθεραπείας είναι:

1. Να αναγνωρίσει τις πιθανές αιτίες του προβλήματος
2. Να αναγνωρίσει και να αντικαταστήσει τις ανθυγιεινές συμπεριφορές
3. Να αναπτύξει μια θετική σχέση με τον εαυτό σας και με τους άλλους
4. Να προάγει υγιείς ικανότητες στην επίλυση προβλημάτων

Εάν πάσχετε από κατάθλιψη που βρίσκεται σε προχωρημένη μορφή, ίσως ο γιατρός σας να προτείνει τη συμμετοχή σας σε πρόγραμμα θεραπείας εξωτερικών ασθενών έως ότου βελτιωθούν τα συμπτώματά σας.

Αλλαγές στο καθημερινό lifestyle

H τακτική άσκηση μπορεί να βοηθήσει με την ανακούφιση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης, μιας και έχει τη δυνατότητα να αυξάνει εκείνα τα χημικά στοιχεία, εντός του εγκεφάλου, που σας κάνουν να αισθάνεστε καλά. Μερικά από αυτά τα χημικά στοιχεία είναι η σεροτονίνη και οι ενδορφίνες. Επιπρόσθετα, η τακτική άσκηση έχει τη δυνατότητα να ενεργοποιεί την ανάπτυξη νέων εγκεφαλικών κυττάρων κατά τον ίδιο τρόπο όπως και τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα.

 

Η φυσική δραστηριότητα μπορεί επίσης να βοηθήσει και με τη διαχείριση της ασθένειας του διαβήτη, τόσο μειώνοντας το βάρος και τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας, όσο και αυξάνοντας την ενέργεια και την αντοχή σας.

Μεταξύ άλλων αλλαγών σχετικών με το lifestyle περιλαμβάνονται:

1. Η διατήρηση μιας ισορροποημένης διατροφής
2. Η πρόσληψη επαρκούς ύπνου σε τακτική βάση
3. Η προσωπική προσπάθεια προκειμένου να μειώσετε ή να διαχειριστείτε καλύτερα τους στρεσσογόνους παράγοντες
4. Η αναζήτηση βοήθειας από την οικογένεια  και τους φίλους σας

Παραπομπές

HealthLine.com – ‘Is There a Link Between Diabetes and Depression? Know the Facts.’ Web.